چون بر حسب غریزه، مرغ ها عادت دارند در جاهای بلند استراحت کنند، نصب چوب خواب در آشیانه بسیار مفید بوده و باعث می‌شود که مرغ ها از نشستن بر روی ظروف آبخوری و دانخوری خودداری کنند. در نتیجه این ظروف کمتر در معرض آلودگی به مدفوع قرار میگیرند.
· ضخامت چوب در حدود ۳ سانتی متر.
· طول آن به ازای هر مرغ ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر.
· ارتفاع برای جوجه‌ها ۴۰ سانتی متر و برای مرغها، حدود ۹۰ سانتی متر میباشد.
در نظر گرفتن فضای باز در محوطه جلوی جایگاه برای مرغ ها لازم است تا بتوانند در آنجا فعالیت کنند و از هوای آزاد استفاده نمایند.
فضای باز باید با توری محصور شده باشد. بهتر است در قسمتی از آن سایه بان ساخته شود تا در روزهای بارانی مرغها را محافظت کند. مساحت آن معمولاً ۲ برابر مساحت لانه است و برای هر چهار مرغ، ۲ متر مربع فضای آزاد لازم است. کاشت بعضی از علوفهها مثل جو و شبدر در محل گردش مرغها برای استفاده آنان مفید است.
· جوجه را تا سن ۲ ماهگی میتوان در ۶ متر مربع (۳ در ۲ متر) پرورش داد.
· یک متر مربع برای هر ۵ مرغ و خروس بالغ کافی است.
در جایگاه باید فضای کافی برای مرغ ها فراهم باشد. چنانچه
تعداد زیادی مرغ در یک فضای کوچک نگهداری شوند، شروع به نوک زدن همدیگر خواهند کرد
و اگر پرندهای
زخمی‌شود مشکل بیشتر
شده، «خود خوری» رواج پیدا
میکند. جوجه‌ها نسبت به مرغها
به فضای کمتری نیاز دارند.
· با توجه به نوع آب وهوا و امکانات روستا، جایگاه مرغ از آجر، سنگ، بلوک سیمانی و… ساخته شود.
· کف جایگاه باید از زمین بلندتر باشد. جنس کف آن سیمانی بوده و شیب ملایمی داشته باشد تا هم به راحتی شسته شود و هم آب در آن جمع نشود.
· شیب جایگاه باید به طرف پشت آن باشد.
· استفاده از کاه و کُلش (پوشال) یا خاک اره به قطر ۵ تا ۱۵ سانتی متر در بستر جایگاه، (با توجه به فصل و دمای محیط) ضروری میباشد.
· دیوار و سقف جایگاه باید از موادی ساخته شده باشد که بدون هر گونه شکاف و خلل و فُرجی باشد. در صورت امکان، بهتر است سیمانکاری شود.
· جایگاه نباید در محل بادگیر ساخته شود.
· جهت جایگاه باید طوری باشد که درب آن، به طرف جنوب بوده و آفتاب داخل آن بتابد.
· جایگاه مرغ باید طوری ساخته شود که در زمستان گرم و در تابستان خنک باشد.
· برای مرغ ها چوب خواب در نظر گرفته شود تا در هنگام شب روی آن استراحت کنند.
· محافظت آنها از باد، برف، باران، نور مستقیم خورشید و تغییرات شدید آب و هوایی
· کنترل روشنایی و میزان نوردهی
· محافظت و کنترل آسانتر جوجه‌ها
· جلوگیری از تغذیه آنها با غذا و آبهای آلوده و کنترل غذا وآبی که به مرغ ها داده می‌شود
· جمع آوری راحتتر تخم مرغها در جایگاه و کاهش آلودگی و شکستگی آنها
· پیشگیری از گسترش بیماری‌ها
· حفظ ذخایر پر ارزش ژنتیکی مرغ‌های بومی، بهبود تغذیه روستاییان، ایجاد اشتغال و بهبود در آمد آنان.
· کاهش بخشی از نیاز کشور به مواد خوراکی طیور مثل ذرت، سویا، گندم، جو و… که از خارج تأمین می‌شود.
· مرغ بومی در برابر شرایط نامساعد زیستی و بیماری‌ها مقاومت بیشتری دارد.
· نگهداری مرغ بومی، با کم ترین هزینه و تنها با مصرف باقیمانده سفره و ضایعات کشاورزی میسر است.
· تولیدات طیور بومی به عنوان محصول ارگانیک (که بدون استفاده از دارو پرورش یافته اند) در میان مصرف کنندگان مقبولیت بیشتری دارد.
· مزیت پرورش مرغ بومی در بستر، نسبت به نگهداری در قفس بیشتر است.
· گوشت مرغ و تخم مرغ دارای ارزش غذایی زیادی بوده و تأمین کننده پروتیین حیوانی روستاییان می باشد.
· تهیه محل و جایگاه برای پرورش مرغ، برای روستاییان بسیار آسان تر از فراهم کردن محل و جایگاه برای پرورش دیگر حیوانات اهلی می باشد.
· در شرایط زندگی عشایری که اغلب یخچال وجود ندارد، نگهداری تخم مرغ بسیار ساده تر از سایر منابع پروتئینی است. (تخم مرغ های بی نطفه، در درجه حرارت معتدل، کیفیت خود را به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز حفظ می کنند).
· گوشت مرغ به خاطر سهل الهضم بودن، می تواند غذایی مناسب برای افراد کهنسال یا بیمار روستایی باشد.
· نگهداری و پرورش مرغ‌های بومی، به دلیل نیاز نداشتن به امکانات و تجهیزاتی که در پرورش مرغ‌های صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند و نیز داشتن مقاومت بیش تر و سازگاری با اقلیم بومی، آسان تر است.
· خانوارهای روستایی فاقد زمین نیز، توانایی نگهداری از چند قطعه مرغ را با حداقل امکانات دارند.
· زنان و دختران روستایی به عنوان یک نیروی کار مناسب می توانند مدیریت و نگهداری از یک گله کوچک مرغ را بر عهده گیرند که درآمد جنبی حاصل از آن، در اقتصاد خانوار روستایی اهمیت زیادی دارد.
· پرورش مرغ بومی و تولیدات آن، واحد تولیدی کوچکی را به وجود می آورد که نیاز به تکنولوژی خاصی ندارد.
·
با نگهداری و
پرورش طیور، خانوار روستایی به وی‍ژه کودکان، با پرندگان، بیش از پیش خو می گیرند
و
می
تواند سرگرمی خوبی برای آنان باشد.
